Present Perfect Simple

No właśnie - simple - czyli prosty, ponieważ tak naprawdę nie jest to czas ani trudny ani skomplikowany, pod warunkiem tylko, że pamiętamy o kilku podstawowych zasadach którymi Present Perfect Simple się rządzi.

Po pierwsze!

Present w nazwie sugeruje (i słusznie jak najbardziej) iż jest to czas teraźniejszy, czyli zawsze opisuje wydarzenia mające związek z teraźniejszością.

Po drugie!

Mówimy np.:

Betty has bought a new pair of shoes.
albo
I have broken my leg.

Zwróćcie uwagę, że nie wiemy kiedy to się wydarzyło i jest to bardzo typowe dla Present Perfect Simple. Nie interesuje nas to albo po prostu nie jest to ważne.

Jeśli przykadowo, chcielibyśmy powiedzieć kiedy dana czynność miała miejsce, to musimy (stety niestety) użyć Past Simple, np.:

Betty bought a new pair of shoes last week.
albo
I broke my leg yesterday.

Wniosek?
JEŚLI NIE MÓWIMY KIEDY TO SIĘ STAŁO, UŻYWAMY PRESENT PERFECT.
JEŚLI MÓWIMY KIEDY - PAST SIMPLE.

Po trzecie!

Bardzo często możemy mówić o tzw. widocznym rezultacie lub efekcie danej czynności w chwili obecnej.
O co chodzi?

Np.:

You have cut your hair, haven't you? 
(rezultatem ścięcia włosów jest nowa fryzura)
Wyobraźcie sobie, że spotykacie się ze swoją przyjaciółką po długim czasie niewidzenia się. Zauważacie od razu, że coś się w niej zmieniło, ma inną fryzurę, chyba krótsze włosy. To jest ten efekt/rezultat który widzicie w chwili obecnej. To, co mówicie do niej to właśnie: You have cut you hair, haven't you?

Wracacie do domu z zakupów (:)) i dumnie prezentujecie swojej drugiej połowie swojej zdobycze mówiąc:
Look! I've bought such a nice dress!
I've also got this designer bag for a song! (To naprawdę brzmi jak cytat ze mnie;))
Używacie śmiało Present Perfect Simple, ponieważ na żywo prezentujecie rezultaty swoich sklepowych harcy. 

Oczywiście pamiętamy cały czas, że gdybyśmy chcieli poinformować wszem i wobec gdzie i kiedy ścieliśmy włosy lub kupiliśmy nową torbę, to musimy przełączyć sie na Past Simple!
np.:
I bought such a nice dress last Saturday!

Po czwarte!

Wyobraźcie sobie, że chcecie powiedzieć, że mieszkacie w Warszawie już 8 lat, albo że pracujecie w tym szpitalu od 2001r. Użyjemy wtedy Present Perfect Simple, ponieważ zaczęliśmy tu mieszkać lub pracować w przeszłości ale/i nadal tutaj mieszkamy czy pracujemy i nic się w tej kwestii nie zmieniło:

I've lived in Warsaw for 8 years now.
I've worked in this hospital since 2001.

Uwaga! Jeśli coś się rozpoczęło w przeszłości i już skończyło, to użyjemy juz Past Simple, np.:
I lived in Lublin for 5 years and now I live in Warsaw.

Wniosek?
JEŚLI COŚ SIĘ ROZPOCZĘŁO W PRZESZŁOŚCI I NADAL TRWA, UŻYWAMY DO OPISANIA TEGO PRESENT PERFECT SIMPLE .

Po piąte!

Lubię mówić, że Present Perfect Simple służy do opisywania naszych życiowych doświadczeń, czyli mówienia o tym np. co w życiu robiliśmy, czego próbowaliśmy, gdzie byliśmy:

I've tried bungee jumping two times.
I've eaten snails and frog legs many times!
I've been to New York and Philadelphia.

Zwróćcie uwagę jednak na to, że zgodnie z tym o czym mówiłam wcześniej nie wiemy kiedy te rzeczy miały miejsce! Jeśli chcielibyście powiedzieć, że byliście w NY w zeszłym roku, to niestety musicie już użyć Past Simple:
I was in NY last year.

Pamiętajcie też, że jest to czas teraźniejszy i jeśli opisujecie coś co robiliście w przeszłości, ale z jakichś względów już tego nie robicie i robić więcej nie zamierzacie, to musicie użyć Past Simple:

My father was a policeman. He is retired now. He investigated many crimes.

Po szóste!

To jest czas teraźniejszy, więc pamiętajcie, że nie używamy go do mówienia o kimś kto już nie jest wśród żywych:

Wisława Szymborska wrote many beautiful poems.
Christopher Columbus discovered America.

nawet jeśli nie mówimy kiedy to miało miejsce!


Ok, to by było na tyle jeśli chodzi o zasady. Zwróćcie uwagę, że za każdym razem wracałam i odwoływałam się do zasady drugiej, czyli WIEM CZY NIE WIEM, ALBO- MÓWIĘ ALBO NIE MÓWIĘ KIEDY COŚ SIE STAŁO. W momencie kompletnego zwątpienia i ogarniającej nas wszem i wobec bezradności możemy chyba polegać na tej zasadzie. Powinno to być ostateczne kryterium wyboru czasu.

Żeby tradycji stało się zadość, to muszę jeszcze wam przypomnieć, że Present Perfect Simple tworzymy tak:

HAVE albo HAS* + 3rd Form (Past Participle)

*Zgodnie z odmianą HAS używamy z osobą trzecią liczby pojedyńczej

Przeczenie, dość podobnie:

HAVEN'T albo HASN'T + 3rd Form (Past Participle)

A pytanie tradycyjnie poprzez inwersję:

HAVE albo HAS + podmiot + 3rd Form (Past Participle)


p.s.

Typowe okoliczniki dla Present Perfect Simple (czyli takie zwroty po których zorientujemy się, że mamy uzyć Present Perfect w zdaniu) to:

RECENTLY/ LATELY (oba znaczą 'ostatnio')

JUST/ ALREADY/ YET (JUST - właśnie, ALREADY - już, YET - jeszcze, juz)
*Pamietajcie tylko, że JUST i ALREADY używamy przeważnie w zdaniach twierdzących, a YET w przeczeniach i pytaniach:

I've just washed the floor! Don't walk in here just yet!
I've already cooked dinner so we can sit down and eat now.
Have you finished yet? -No, not yet.


EVER (kiedykolwiek)
NEVER (nigdy)
*Te dwa w szczególności kiedy opisujemy doświadczenia życiowe, albo o nie pytamy.

FOR/ SINCE (przez/ od)
*Tylko uważajcie, ponieważ szczególnie FOR lubi sie pojawiać w towarzystwie Past Simple.

SO FAR (do tej pory)

THIS WEEK/ MONTH/ YEAR
*Zgodnie z założeniem, że jest to czas teraźniejszy ;)


Jakie macie albo mieliście kłopoty związane z używaniem Present Perfect Simple?